Klaver in Graszode: Voordelen en Beheer

Klaver in de graszode biedt een bepaalde meerwaarde; het bindt stikstof en verbetert bodemeigenschappen. Maar om juiste aandeel klaver in het grasland te verkrijgen en te behouden, vraagt wel de nodige extra aandacht. Een intensief graslandmanagement met de juiste bemesting, is nodig om de voordelen te benutten.

Klaver in uw grasland biedt voordelen ten opzichte van puur gras. De klaver zorgt voor een verbetering van het bodemleven en de bodemstructuur op lange termijn. Ook stijgt de bodemvruchtbaarheid (bijv. hoger N-leverend vermogen).

Juiste verhouding rode- en witte klaver

Witte klaver aanvullend aan de rode klaver meezaaien is noodzakelijk voor een uniform perceel. Witte klaver kan zich, in tegenstelling tot rode klaver, namelijk verspreiden zodat plekken met een matige stand worden ingevuld. Optimaal is een grasklaverperceel met ongeveer 70% rode en 30% witte klaver. In totaal is er circa 7 tot 10 kg zaaizaad nodig per ha. Om een perceel goed in balans te houden, is het belangrijk lichte sneden (< 2 ton ds) af te wisselen met zwaardere sneden (>3,5 ton ds).

De juiste bemesting

Voor een geslaagde gras-klaverteelt is het belangrijk dat de pH en de fosfaat- en kalitoestand op peil zijn. Doordat klaver zelf stikstof bindt, kunt u de aanvoer van stikstof beperken. Het advies voor een perceel met 30% klaver is om de eerste snede te bemesten afhankelijk van het gebruik en de stikstof-nalevering (NLV-waarde), zie tabel. De startgift met drijfmest is normaal gesproken voldoende. Eventueel kan dit worden aangevuld met 20 tot 25 kg N uit kunstmest om juist de grasgroei te bevorderen.
Vanaf de tweede snede is het N-advies 0, om de ontwikkeling van de klaver niet te remmen. De benodigde stikstof voor deze sneden moet uit de stikstofbinding van de klaver komen. Het klaveraandeel en de verdeling over het perceel zijn dan ook essentieel. Een gras-klaver perceel met een klaveraandeel van ongeveer 30% kan dezelfde graskwaliteit leveren als een grasperceel dat op jaarbasis met 250 kg N wordt bemest.

Minder fosfaat nodig voor eerste snede

Het fosfaatbemestingsadvies (P2O5) voor de eerste snede van een grasklaverperceel is lager dan voor een perceel met alleen gras. Door de lagere gift ontwikkelt het gras zich langzamer en krijgt de klaver in de eerste snede meer bescherming. Als de fosfaattoestand “Voldoende” is, kunt u volstaan met een fosfaat-bemesting van 25 kg.

Kalivoorziening vraagt extra aandacht

De kalibehoefte van klavers is groot. Voldoende kali komt ten goede aan de opbrengst, wintervastheid, tolerantie tegen droogte en een lagere ziektegevoeligheid. Het kali-bemestingsadvies is voor grasklaver hetzelfde als voor een gewoon grasperceel zonder klaver. Vanwege de lagere stikstofbehoefte wordt er op grasklaver percelen vaak wel minder drijfmest uitgereden. Dit betekent dat, afhankelijk van de bemestingstoestand van de bodem, er in het groeiseizoen bijbemest moet worden. Dit geldt zeker op zandgronden, waar vanwege de kans op uitspoeling, een grotere kans is op een kalitekort. Ook de tweede helft van het groeiseizoen vraagt extra aandacht.

Zwavel

Op gronden met een (vrij) laag zwavelleverend vermogen (SLV < 11) is zwavelbemesting van 30 tot 40 kg S, verdeeld over de eerste twee sneden, aan te bevelen. De aanvoer vanuit de drijfmest en de depositie vanuit de lucht is namelijk onvoldoende om de afvoer te compenseren.

Gras-klaver geeft stikstofruimte elders op het bedrijf

Omdat u grasklaverpercelen veel minder hoeft te bemesten, bespaart u circa 120 tot 150 kg N uit kunstmest per hectare. Die hoeveelheid stikstof kunt u elders op uw bedrijf inzetten. Wel is het zo dat als de door klaver gebonden stikstof niet wordt omgezet in droge stof, dit hetzelfde lot ondergaat als niet-benutte stikstof op een gewoon grasperceel. Door neerslag kan deze in herfst en winter uitspoelen of denitrificeren. Tot laat in het seizoen bindt klaver stikstof. Deze wordt niet geheel benut voor grasgroei. De overmaat stikstof in het najaar spoelt in de herfst en wintermaanden uit of denitrificeert. De nitraatuitspoeling van een gras-klaverperceel is daardoor niet lager als dat van een normaal grasperceel.

Bron: Wageningen UR, OCI