Deel

Hoofdelementen

Efficiënt bemesten met rijenbemesting

Gebruikers van meststoffen worden verplicht om deze meststoffen efficiënter in te zetten door strenger wordende gebruiksnormen en de noodzaak om emissie van meststoffen naar de omgeving te verminderen. De keuze van een meststof, maar zeker ook de toepassing ervan, hebben een grote invloed op de efficiënte werking van een meststof. Rijenbemesting, waarbij de meststof in de rij en kort bij de wortels van het gewas wordt toegediend, is een voorbeeld van een efficiënte toepassing.

Wat is rijenbemesting?
Rijenbemesting is het toedienen van een meststof, organisch of kunstmest, in de rij waar het gewas gepoot of gezaaid wordt. De meststof wordt daarbij in een klein strookje net onder de toplaag geplaatst, zodat de wortels van het gewas de voedingsstoffen uit de meststoffen snel kunnen bereiken. De betere plaatsing zorgt voor een efficiëntere opname, waardoor er bespaard kan worden op de hoeveelheid meststoffen. Rijenbemesting wordt vooral toegepast aan het begin van de teeltcyclus, in de vegetatieve groeifase van het gewas.

Stikstof en fosfaat in de rij
Rijenbemesting wordt met name toegepast bij stikstof- en fosfaatmeststoffen. Dat kunnen organische meststoffen zijn of kunstmest, zowel vast als vloeibaar. Het voordeel van stikstof in de rij toedienen is dat de wortels van de plant de stikstof snel kunnen opnemen. Dat verkleint de kans op uitspoeling bij hevige neerslag. Maar het effect van rijenbemesting ten opzichte van een volveldstoepassing is bij stikstofmeststoffen niet aantoonbaar beter bevonden tot op heden. Oorzaak daarvan is dat stikstof in de bodem mobiel is en zich naar de plantenwortels kan bewegen.

Voor fosfaat is het effect van bemesten in de rij in veel gevallen groter. Fosfaat is in de bodem namelijk niet mobiel. Fosfaat stimuleert de ontwikkeling van het wortelstel waardoor het jonge gewas sneller vertakt en dieper wortelt. Plaatsing van de fosfaat dichtbij de wortels zorgt ervoor dat fosfaat te allen tijde opneembaar is. Daardoor is een groter percentage van de fosfaatmeststof beschikbaar voor de plant. Dit houdt in dat er bespaart kan worden op de hoeveelheid fosfaatmeststoffen, waardoor er meer fosfaatgebruiksruimte ontstaat. Hierdoor kan meer organische mest of bodemverbeteraars, welke vaak ook fosfaat bevatten, worden aangevoerd om het percentage organische stof in de bodem te verhogen.

Aandachtspunten bij rijenbemesting
Rijenbemesting kan verschillende voordelen opleveren. Het effect is echter het grootst bij ruime plantafstanden, kortdurende teeltcycli of bij gewassen of bodems die niet in optimale conditie zijn. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Zwakwortelende gewassen
  • Lage bodemvruchtbaarheid
  • Slechte bodemstructuur
  • Lage (bodem)temperatuur in het voorjaar

Bovenstaande situaties zorgen ervoor dat de wortels van planten zich moeilijk ontwikkelen en daardoor het niet mobiele fosfaat slecht kunnen bereiken. Het plaatsen van de fosfaat kort bij de wortels biedt dan voordeel.

Een belangrijk aandachtspunt bij rijenbemesting is de juiste plaatsing van de meststof. Een te hoge concentratie van bepaalde meststoffen vlakbij de wortel kan namelijk resulteren in wortelverbranding. Daarom is het aan te raden, afhankelijk van de meststof, om deze toe te dienen net naast en onder het zaaizaad of pootgoed.

Bronnen
DLV Plant (2013). Masterplan Mineralenmanagement: Handleiding rijenbemesting met organische mest en kunstmest.
Bartlema, H. (2011). Nut en noodzaak rijenbemesting. NCOR​

Gerelateerde artikelen

Ontvang de NutriNorm nieuwsbrief met actuele kennis over bemesting
  •  *
  •  *
  •  *
Ontvang de NutriNorm nieuwsbrief met actuele kennis over bemesting