Als stikstof op het juiste moment, in de juiste vorm, in de juiste hoeveelheid en op de juiste plek wordt toegediend, neemt de opname door het gewas toe en kunnen verliezen worden beperkt. Dat is goed voor het milieu én voor het bedrijfsrendement. In de intensieve vollegrondsgroenteteelt op zandgrond is het beperken van stikstofverliezen een grote uitdaging. Innovatieve meststoffen kunnen hierbij helpen.

Bemesten voor sappige groenten

Een belangrijke reden voor de relatief lage stikstofbenutting in de vollegrondsgroenteteelt is dat veel gewassen worden geoogst terwijl ze nog volop in de vegetatieve groei zijn. Denk aan bladgewassen zoals sla en spinazie, maar ook aan prei, koolsoorten en bleekselderij. Ze worden juist geoogst om hun groene, sappige delen en dat is het moment dat de plant nog veel stikstof in bladeren en stengels heeft vastgelegd. Dagelijks nemen bladgewassen per ha ongeveer 15 kg stikstof op. Hun relatief ondiepe wortelgestel kan geen stikstof opnemen uit diepere lagen. De uitdaging is dus om gedurende het groeiseizoen continu voldoende stikstof in de wortelzone beschikbaar te hebben zonder dat het wegspoelt naar diepere lagen.

Stikstof in de bodem is in meerdere vormen aanwezig: organische gebonden stikstof, ammonium (NH₄⁺) en nitraat (NO₃⁻). Organisch gebonden stikstof wordt door het bodemleven omgezet naar ammonium, dat vervolgens via nitrificatie naar nitraat wordt omgezet. Ammonium bindt zich aan klei en organische stof en spoelt nauwelijks uit. Nitraat is daarentegen zeer mobiel en kan bij regen snel naar diepere grondlagen wegspoelen, buiten bereik van de plantenwortels.

In het groeiseizoen, als de bodemtemperatuur hoger is en er voldoende vocht is, wordt ammonium snel omgezet naar nitraat. Het risico op uitspoeling neemt vooral toe wanneer de omzetting naar nitraat sneller gaat dan het gewas de stikstof kan opnemen. Er is een goede en praktische manier om stikstofverliezen door uitspoeling te beperken: het gebruik van een nitrificatieremmer.

Hoe werkt een nitrificatieremmer?

Een nitrificatieremmer vertraagt de omzetting van ammonium naar nitraat. Hierdoor blijft stikstof langer in de ammoniumvorm beschikbaar.  Ammonium zal zich binden aan het klei-humus complex (CEC) waardoor het minder uitspoelt. Daarnaast kan onder natte omstandigheden nitraat in de bodem worden omgezet in lachgas (N₂O) via denitrificatie, wat extra stikstofverliezen naar de lucht veroorzaakt. Door de omzetting naar nitraat te vertragen, wordt ook dit risico verminderd. Afhankelijk van bodemtemperatuur en vochtigheid kan een nitrificatieremmer 4 tot 10 weken werken. Onder koudere of drogere omstandigheden is dit effect zelfs langer. Zo krijgt het gewas meer tijd om stikstof op te nemen en verbetert de stikstofbenutting.

Stikstofrijke gewasresten

Al met al zijn er bij de teelt van groente een aantal cruciale aandachtspunten wat betreft bemesting: Voldoende beschikbare stikstof tijdens de groei, het optimaal laten bewortelen van de plant en het goed omgaan met de stikstofrijke bladresten na de oogst. Dit laatste punt is vooral een kwestie van een goede arbeidsorganisatie na de oogst. Na de oogst van groente blijven de stikstofrijke bladresten achter. Het is daarom een belangrijk aandachtspunt om na de oogst de gewasresten optimaal te laten verteren door ze goed in te werken. De vrijgekomen stikstof kan weer benut worden door het volggewas zoals een groenbemester. Grondbewerken en zaaien vraagt tijd, maar leveren veel op als het gaat om behoud van stikstof.

Nutramon Care & Dynamon Care als onderdeel van duurzame groenteteelt

De uitdaging in de vollegrondsgroenteteelt is het combineren van hoge opbrengst en kwaliteit met minimale milieubelasting. Nitrificatieremmers zijn een nuttig hulpmiddel om in ieder geval het bemestingsdeel van het stikstofaanbod in de groenteteelt beter te beheersen. De stikstof blijft langer in de minder uitspoelingsgevoelige ammoniumvorm, hierdoor blijft de stikstof langer in de bewortelbare zone en zal de benutting door de plant hoger zijn. Het grote voordeel is dat de nitrificatieremmer toegevoegd kan worden aan Nutramon & Dynamon. Hierdoor hebben Nutramon Care & Dynamon Care dezelfde hoge strooikwaliteit waardoor op grote breedte gestrooid kan worden. Daarmee hebben Nutramon Care & Dynamon Care letterlijk alle ingrediënten die nodig zijn om samen aan doelen te werken; een hoge stikstofbenutting met lage milieu impact en een goede opbrengst.