Hogere pH verbetert biologische bodemvruchtbaarheid
De bodem verzuurt jaarlijks door onder andere gewasonttrekking, uitspoeling en eventueel de verzurende werking van sommige minerale meststoffen en organische mest. Het laatste kwartaal van het jaar is een mooi moment om te meten hoe het met de verzuring staat en of deze geen kritische grens heeft bereikt. Dit doe je door een bodemanalyse uit te laten zodat de pH-waarde bekend wordt. Op basis hiervan kan de beslissing genomen worden voor een bekalking om daarmee de grond minder zuur te maken. Bijkomend voordeel is dat regenwormen en dan met name de pendelaars, als belangrijk onderdeel van de biologische bodemvruchtbaarheid, gedijen bij een extra bekalking en hogere pH.
Voor een goede gewasgroei is het essentieel de pH op een optimaal niveau te houden, op de meeste gronden tussen de 6 en 7. Voor de akkerbouw is de optimale pH afhankelijk van het bouwplan, omdat gewassen verschillende eisen stellen aan de pH. Zo hebben bieten een hogere pH nodig dan aardappelen. Het aandeel bieten of aardappelen in het bouwplan heeft dus invloed op de hoogte van de optimale pH. Op zandgronden worden pH-waarden tussen 5 en 6 aangehouden. Op de zuurdere gronden zoals veen wordt een pH van 4,8 geadviseerd.
Verbetering biologische bodemvruchtbaarheid helpt pH de goede richting op
De biologische bodemvruchtbaarheid heeft betrekking op de rol (nutriënten kringlopen, vorming bodemstructuur en ziektewering) van de levende organismen in de bodem. Het bodemleven is zeer divers en omvat enorme hoeveelheden. Gemiddeld bestaat 5% van de organische stof in een gezonde bodem uit bodemleven. Hiervan is zo’n 15% regenwormen. Binnen de groep regenwormen zijn de pendelaars cruciaal. Pendelaars gedijen het best in bodems met een hogere pH. Bij managementbeslissingen aangaande de optimale pH wordt natuurlijk in eerste instantie gekeken naar het bouwplan. Zijn er echter wensen of mogelijkheden om de pH nog aanvullend te verhogen, dan stelt de pendelaar dit op prijs. Z’n voorkeur gaat uit naar een calciumhoudende kalkmeststof.
Behalve met bekalken kan de pH de komende weken tijdens de oogst ook positief worden beïnvloed. Dit kan door de verdichting van de bodem te beperken (bandenkeuze, bandendruk, berijdingsintensiteit). Bodemverdichting werkt namelijk verzurend.
Bekalking liefst in het najaar
De pH daalt, afhankelijk van het organischestofgehalte, ongeveer 0,05 tot 0,1 punt per jaar. Bij een relatief laag organische-stofgehalte fluctueert de pH sneller. Kalk heeft tijd nodig om volledig tot werking te komen. Daarom is in veel gevallen het najaar ook het beste tijdstip om kalk te strooien. Daarnaast is het voordeel van bekalken in het najaar de veel lagere kans op ammoniakvervluchtiging. Dit krijg je namelijk als kalk in aanraking komt met ammoniumstikstof uit meststoffen.
